Promotor jest niezwykle ważną osobą w procesie kształcenia doktoranta i w jego pracy naukowo-badawczej. Młody naukowiec w toku swojej pracy naukowej potrzebuje wsparcia zarówno merytorycznego jak i w zakresie warsztatu badawczego. Często promotor jest dla doktoranta wzorem poruszania się po świecie naukowym. Nie ulega zatem wątpliwości, że wybór promotora jest niezwykle ważnym zadaniem i należy podejść do niego z rozwagą i dostatecznym rozeznaniem.
Ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce stanowi, że opieka naukowa nad przygotowaniem rozprawy doktorskiej jest sprawowana przez promotora lub promotorów albo przez promotora i promotora pomocniczego (art. 190 ust. 1). Ustawodawca wskazał kryteria podmiotowe odnoszące się do osoby promotora. Zgodnie z art. 190 ust. 4 promotorem może być osoba posiadająca stopień doktora habilitowanego lub tytuł profesora, a promotorem pomocniczym może być osoba posiadająca stopień doktora. Promotorem może być również osoba niespełniająca wyżej wskazanych warunków, która jest pracownikiem zagranicznej uczelni lub instytucji naukowej, jeżeli senat albo inny organ uczelni przewidziany przez statut (w przypadku uczelni) albo rada naukowa (w instytucie PAN, w instytucie badawczym oraz w instytucie międzynarodowym) uznają, że osoba ta posiada znaczące osiągnięcia w zakresie zagadnień naukowych, których dotyczy rozprawa doktorska (art. 190 ust. 5). Promotorem nie może zostać osoba, która w okresie ostatnich 5 lat była promotorem czterech doktorantów, którzy zostali skreśleni z listy doktorantów z powodu negatywnego wyniku oceny śródokresowej lub osoba, która sprawowała opiekę nad przygotowaniem rozprawy przez co najmniej dwie osoby ubiegające się o stopień doktora, które nie uzyskały pozytywnych recenzji.
Osoba spełniająca wyżej wskazane warunki ustawowe może zostać wybrana przez doktoranta do pełnienia funkcji promotora albo promotora pomocniczego. Nie są to jednak jedyne okoliczności, jakie doktorant powinien mieć na względzie dokonując wyboru przyszłego promotora. Wypełnienie warunków formalnych jest równie istotne jak zastanowienie się nad osobą promotora jako partnera do badań i mentora. Przy wyborze promotora należy zwrócić uwagę także na jego zainteresowania naukowe, osobowość oraz charakter. Sprzężenie potrzeb doktoranta ze stylem bycia i pracy promotora może zaowocować doskonałą współpracą naukowo-badawczą.
mgr Luiza Łańko
Lokalny Ambasador Praw Doktoranta
Artykuł został napisany w ramach projektu pn. „Lokalny Ambasador Praw Doktoranta” organizowanego przez Krajową Reprezentację Doktorantów ze środków Ministerstwa Edukacji i Nauki w ramach zadania publicznego „Organizowanie i animowanie działań na rzecz środowiska akademickiego” w 2021 r.