Zmiana systemu stypendialnego wprowadzona przez nową ustawę – ustawę z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce – wywarła wpływ na liczbę decyzji administracyjnych wydawanych corocznie w stosunku do doktorantów.
Przeciętny doktorant otrzymywał decyzję o przyjęciu na studia doktoranckie, decyzję o przyznaniu stypendium doktoranckiego (projakościowego itd.) lub decyzję o odmowie przyznania tego stypendium. Decyzje takie mógł zaskarżyć – bądź to w drodze odwołania, bądź w drodze wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy. Dodatkowo mogła być wydana względem niego decyzja o skreśleniu z listy doktorantów, od której mógł się odwołać w ramach administracyjnego toku instancji (od decyzji kierownika studiów doktoranckich do Rektora). Po wyczerpaniu administracyjnego toku instancji służyła skarga do sądu administracyjnego.
W przypadku doktorantów z tzw. starego trybu odbywa się to nadal na zasadach dotychczasowych (z drobnymi zmianami wynikającymi z ewentualnej zmiany struktury organów uczelni).
W nowej ustawie kompleksowo uregulowano kwestie dotyczące doktorantów. Nie były potrzebne już odesłania do rozporządzeń, które pewne zagadnienia miałyby regulować lub precyzować. W związku z wprowadzeniem obligatoryjności stypendiów dla doktorantów ze szkół doktorskich zniknęła również potrzeba składania wniosków o stypendium i wydawania w ich efekcie decyzji administracyjnych. W efekcie zmniejszyła się również ilość związanej z tym biurokracji.
Nowa ustawa w wielu przypadkach nadal posługuje się pojęciem decyzji administracyjnej. W kilku z nich ma to związek z zagadnieniami doktoranckimi. W drodze decyzji administracyjnej nadaje się bowiem stopień doktora. W drodze decyzji administracyjnej odmawia się przyjęcia do szkoły doktorskiej. Również w drodze decyzji administracyjnej następuje skreślenie z listy doktorantów.
Jak wynika z powyższego wyliczenia, liczba spraw doktoranckich rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnej wyraźnie się zmniejszyła, lecz nie spadła do zera. W niektórych sytuacjach doktoranci będą więc nadal korzystać ze środków zaskarżenia decyzji administracyjnej – najpierw w ramach administracyjnego toku instancji, a po jego wyczerpaniu – na drodze sądowoadministracyjnej poprzez skargę do wojewódzkiego sądu administracyjnego.
dr Konrad Graczyk
Lokalny Ambasador Praw Doktoranta
Artykuł powstał w ramach projektu pn. „Lokalny Ambasador Praw Doktoranta” organizowanego przez Krajową Reprezentację Doktorantów ze środków Ministerstwa Edukacji i Nauki w ramach zadania publicznego „Organizowanie i animowanie działań na rzecz środowiska akademickiego” w 2021 r.