Ustawa Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (t.j. Dz.U. 2022 poz. 574 ze zm., zwana dalej ustawą) nie reguluje bezpośrednio kwestii wznowienia przez doktoranta kształcenia w szkole doktorskiej.
Należy, jednakże podkreślić, że pomimo braku regulacji ustawowych w tym zakresie, uczelnie i inne podmioty doktoryzujące mogą skorzystać z przysługującej im autonomii i określić zasady wznowienia przez doktoranta kształcenia w regulaminie szkoły doktorskiej. Zgodnie bowiem z art. 205 ust. 1 ustawy, regulamin szkoły doktorskiej określa organizację kształcenia w zakresie nieuregulowanym w ustawie w szczególności:
1) sposób wyznaczania i zmiany promotora, promotorów lub promotora pomocniczego;
2) sposób dokumentowania przebiegu kształcenia;
3) sposób przeprowadzania oceny śródokresowej;
4) warunki przedłużania terminu złożenia rozprawy doktorskiej.
Posłużenie się przez ustawodawcę w wymienionym przepisie określeniem „w szczególności” oznacza, że katalog zagadnień mogących stanowić przedmiot regulacji regulaminowej jest otwarty. Regulaminy poszczególnych szkół doktorskich mogą zatem odnosić się również do kwestii niewskazanych wprost w przepisach ustawy, w tym do zagadnienia wznowienia przez doktoranta kształcenia.
W celu określenia ewentualnej możliwości wznowienia przez doktoranta kształcenia
w danej szkole doktorskiej należy zatem każdorazowo zweryfikować czy w regulaminie odnoszącym się do zasad jej funkcjonowania uregulowano tę kwestię.
Spójrzmy zatem na dwa przykłady uregulowania kwestii wznowienia kształcenia w regulaminach szkół doktorskich.
Przypadek nr 1 – zawarcie w regulaminie przepisów prawnych umożliwiających doktorantowi wznowienie kształcenia w określonych sytuacjach.
„Dyrektor, może wpisać na listę doktorantów osobę, która przerwała kształcenie w szkole doktorskiej po zaliczeniu I roku w wyniku skreślenia z listy doktorantów, o ile nie minęły 3 lata od wydania decyzji o skreśleniu, a skreślenie nie było wydane w związku z negatywnym wynikiem oceny śródokresowej lub niezłożeniem rozprawy doktorskiej w terminie określonym w indywidualnym planie badawczym” (§7 ust. 10 regulaminu Szkoły Doktorskiej Nauk Ścisłych i Przyrodniczych Uniwersytetu im. Marii-Curie Skłodowskiej w Lublinie).
Przypadek nr 2 – ustanowienie w regulaminie przepisów prawnych, które w sposób kategoryczny uniemożliwiają skorzystanie z instytucji wznowienia kształcenia.
„Wznowienie kształcenia po skreśleniu z listy doktorantów Szkoły Doktorskiej jest niedopuszczalne” (§ࢭ31 ust. 5 regulaminu Szkoły Doktorskiej w Politechnice Świętokrzyskiej).
Przytoczone przykłady ukazują różne warianty uregulowania w regulaminie szkoły doktorskiej kwestii wznowienia kształcenia. Regulaminy szkół doktorskich przewidujące taką możliwość mogą odnosić się do tego zagadnienia:
- w sposób kompleksowy – wyznaczając szczegółowe przesłanki wznowienia kształcenia oraz określając całą procedurę od momentu złożenia przez doktoranta wniosku do chwili wydania przez właściwy organ decyzji w sprawie;
- w sposób lakoniczny – wskazując jedynie np. na konieczność zaistnienia szczególnych okoliczności w sytuacji doktoranta oraz wyznaczając organ (Rektor bądź Dyrektor/Kierownik szkoły doktorskiej) właściwy do wydania decyzji w jego sprawie.
W regulaminach można ponadto ustanowić przepisy prawne, które kategorycznie wyłączają możliwość skorzystania z instytucji wznowienia kształcenia bądź też zupełnie pominąć uregulowanie tej kwestii. W sytuacji, gdy regulamin nie odnosi się w ogóle do zagadnienia wznowienia kształcenia, zaleca się, jednakże skonsultowanie się w tej sprawie z osobą odpowiedzialną za kierowanie daną szkołą doktorską.
mgr Monika Wilanowska (Lokalny Ambasador Praw Doktoranta)