Od roku akademickiego 2019/2020 uruchomione zostały szkoły doktorskie. Tym samym kształcenie doktorantów w podmiotach Polskiej Akademii Nauk, którzy rozpoczynają swoją przygodę w charakterze młodego naukowca wiąże się z przepisami obowiązującymi dla wszystkich doktorantów w całej Polsce. Podstawowe założenia zostały wypunktowane poniżej:
- Kształcenie doktorantów rozpoczyna się z dniem złożenia ślubowania;
- Kształcenie doktorantów trwa od 6 do 8 semestrów;
- W terminie 3 miesięcy od dnia podjęcia kształcenia doktorantowi wyznacza się promotora lub promotorów;
- Kształcenie jest prowadzone na podstawie programu kształcenia oraz indywidualnego planu badawczego;
- Program kształcenia ustala rada naukowa danej szkoły doktorskiej;
- Program kształcenia może przewidywać odbywanie praktyk zawodowych w formie prowadzenia zajęć lub uczestniczenia w ich prowadzeniu, w wymiarze nieprzekraczającym 60 godzin dydaktycznych rocznie;
- Doktorant, w uzgodnieniu z promotorem lub promotorami, opracowuje indywidualny plan badawczy zawierający w szczególności harmonogram przygotowania rozprawy doktorskiej i przedstawia go podmiotowi prowadzącemu szkołę doktorską w terminie 12 miesięcy od dnia rozpoczęcia kształcenia. W przypadku wyznaczenia promotora pomocniczego plan jest przedstawiany po zaopiniowaniu przez tego promotora;
- Realizacja planu podlega ocenie śródokresowej w połowie okresu kształcenia określonego w programie kształcenia, a w przypadku kształcenia trwającego 6 semestrów – w trakcie czwartego semestru;
- Kształcenie doktoranta kończy się złożeniem rozprawy doktorskiej. Indywidualny plan badawczy określa termin złożenia rozprawy doktorskiej;
- Kształcenie, na wniosek doktoranta, jest zawieszane na okres odpowiadający czasowi trwania urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu ojcowskiego oraz urlopu rodzicielskiego, określonych w ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy.
W większości kształcenie doktorantów PAN w szkołach doktorskich trwa 8 semestrów. Z reguły wniosek o wyznaczenie promotora składa się w ciągu 30 dni od rozpoczęcie kształcenia, a Indywidualny Plan badawczy pod koniec drugiego semestru. Diametralne różnice widnieją w programach kształcenia. Każdy z nich prowadzi do osiągnięcia umiejętności na poziomie 8. Polskiej Ramy Kwalifikacyjnej. Programy są zróżnicowane i odpowiednie dla każdej dziedziny i dyscypliny nauki. Kształcenie jest prowadzone w językach polskim i angielskim, w większości przypadków doktoranci nie prowadzą zajęć dydaktycznych. Ilość godzin poświęcona na realizację programów kształcenia waha się pomiędzy 192 – 930 godzinami zajęć, stąd też mamy do czynienia z dużą różnorodnością programów dostosowanych do potrzeb doktorantów.
mgr Kamil Frąckowiak
Lokalny Ambasador Praw Doktoranta
Artykuł został napisany w ramach projektu pn. „Lokalny Ambasador Praw Doktoranta” organizowanego przez Krajową Reprezentację Doktorantów ze środków Ministerstwa Edukacji i Nauki w ramach zadania publicznego „Organizowanie i animowanie działań na rzecz środowiska akademickiego” w 2021 r